Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
&
5 τρόποι να κάνουν οι καταναλωτές προσεκτικά τις αγορές τους
Πρώτη φορά
Το 2016 είδαμε για πρώτη φορά τη “Black Friday” να μπαίνει στη ζωή μας, στην Ελλάδα. Τι σημαίνει όμως ο όρος “Black Friday” και ποια είναι η πραγματική ιστορία πίσω από αυτή τη μέρα;
Ο θεσμός του “Black Friday” (στα ελληνικά: «Μαύρη Παρασκευή») προέρχεται από την Αμερική και είναι η επόμενη ημέρα από την ημέρα των Ευχαριστιών (“Thanksgiving”). Πραγματοποιείται την τέταρτη Παρασκευή του Νοεμβρίου: από 24 έως 30 Νοεμβρίου. Στην Αμερική, η ημέρα αυτή, παρόλο που δεν είναι επισήμως αργία, σηματοδοτεί ουσιαστικά το ξεκίνημα της χριστουγεννιάτικης περιόδου κι έτσι οι καταστηματάρχες έχουν την ευκαιρία να αυξήσουν τις πωλήσεις τους κάνοντας μοναδικές προσφορές κι εκπτώσεις.
Μάλιστα, όπως είναι γνωστό, εκατοντάδες άνθρωποι στέκονται από τα χαράματα, για ώρες, έξω από τα καταστήματα, προκειμένου να έχουν μία καλή θέση κι έτσι να προλάβουν τα προϊόντα που τους ενδιαφέρουν σε πολύ καλές τιμές.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
Αγαπούλα… πούλα!
Η πρώτη καταγεγραμμένη εμφάνιση του όρου “Black Friday”, δεν είναι σχετική με αγορές έπειτα από την ημέρα των Ευχαριστιών όπως θα ήταν λογικό, αλλά με μία συνωμοσία από δύο διαβόητους χρηματοδότες της Wall Street, κατά την περίοδο του κραχ της αμερικανικής αγοράς χρυσού το 1869∙ τους: Jay Gould και Jim Fisk.
Στόχος τους, ήταν να αγοράσουν όσο το δυνατόν περισσότερο από τον χρυσό της χώρας. Έτσι, όταν η τιμή θα έφτανε στα ύψη, τα κέρδη θα ήταν απίστευτα. Την Παρασκευή, όμως, στις 24 Σεπτεμβρίου, το σχέδιό τους αποκαλύφθηκε, το χρηματιστήριο έκανε ελεύθερη πτώση και οι άνθρωποι -ανεξαρτήτου τάξεως- χρεοκόπησαν εκείνη την περίοδο.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
Παλιές κακές εποχές
Τα τελευταία χρόνια, κυκλοφορεί κι ένας μύθος που δίνει βέβαια μία αρνητική τροπή στην παράδοση της “Black Friday”. Σύμφωνα με αυτόν, λοιπόν, τη δεκαετία του 1800, ιδιοκτήτες φυτειών από το Νότο, μπορούσαν να αγοράσουν με έκπτωση, εργάτες – σκλάβους για τα χωράφια τους, ακριβώς την επομένη των Ευχαριστιών.
Ωστόσο, αυτή η εκδοχή για το πώς ξεκίνησε η “Black Friday”, φαίνεται πως δεν βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και στοιχεία. Γι’ αυτό και πολλοί θεώρησαν πως αυτή η ιστορία ήταν μία προσπάθεια για μποϊκοτάζ αυτής της μέρας στην οποία στηρίζεται αρκετά η αγορά της Αμερικής.
Σημειώνεται πως η μέρα αυτή, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί τη μέρα με το μεγαλύτερο τζίρο του έτους για τη χώρα.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
Η Πραγματική Ιστορία
Η πραγματική ιστορία, ωστόσο, πίσω από την “Black Friday” είναι αρκετά διαφορετική απ’ ό,τι έχουμε στο μυαλό μας κι απ’ ό,τι βλέπουμε να επικρατεί στην αγορά εν γένει.
Το 1950, η αστυνομία στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών, χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο όρο για να περιγράψει το χάος που επικράτησε την επόμενη μέρα των Ευχαριστιών.
Πιο συγκεκριμένα, πλήθος αγοραστών κι επισκεπτών έφτασε στη συγκεκριμένη πόλη προκειμένου να παρακολουθήσουν τον ετήσιο αγώνα ποδοσφαίρου που διοργάνωνε ο Στρατός και το Ναυτικό και που εκείνη τη χρονιά πραγματοποιούνταν το Σάββατο.
Ο κόσμος ήταν αναρίθμητος και η κυκλοφορία των οχημάτων ιδιαίτερα αυξημένη και ενοχλητική τη μέρα εκείνη. Έτσι, προκλήθηκε παντού –στους δρόμους και στην αγορά- πανικός και όλοι έκτοτε ξεκίνησαν να αποκαλούν εκείνη την Παρασκευή «Μαύρη».
Το 1961 ο όρος “Black Friday” είχε πλέον καθιερωθεί στη Φιλαδέλφεια, παρότι διάφοροι έμποροι της πόλης προσπάθησαν –μάταια- να τον μετατρέψουν σε “Big Friday” (δηλαδή: «Μεγάλη Παρασκευή») προκειμένου να αλλάξει αυτό το αρνητικό κλίμα που είχε επικρατήσει έως τότε.
Ωστόσο, περίπου κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1980, κάποιοι έμποροι προσπάθησαν να επαναφέρουν το θεσμό του “Black Friday” στην Αμερική, όμως διαφορετικά αυτή τη φορά∙ στο εξής η μέρα αυτή θα αφορούσε τα κέρδη των εμπόρων και των καταστημάτων. Και το κατάφεραν. Πλέον, το γεγονός ότι το λιανεμπόριο γυρίζει σε κέρδος, στην αμερικανική αργκό θεωρείται ότι περνάει από το κόκκινο στο μαύρο (red to black).
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
Η Black Friday στην Ελλάδα
Με το πέρασμα των χρόνων και με την άνθιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, ο θεσμός αυτός «ταξίδεψε» σε όλον τον κόσμο. Μάλιστα, πολλές χώρες πραγματοποιούν και διάφορα events κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Έτσι, η “Black Friday” ήρθε και στην Ελλάδα. Έκανε δειλά-δειλά την εμφάνισή της το 2015 με κάποια μαγαζιά ρούχων να κάνουν κάποιες προσφορές κι έκτοτε, ουσιαστικά από το 2016 μέχρι και σήμερα, πραγματοποιείται κανονικά.
Κάθε χρόνο μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων –και όχι μόνο- κάνουν προσφορές σε πολλά προϊόντα τους.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Black Friday
Προσοχή
Ωστόσο οι καταναλωτές πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι προσεκτικοί, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που υπήρξαν προβλήματα με τις τιμές των προϊόντων πριν και μετά τις εκπτώσεις.
Ειδικότερα, η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ) προτείνει πέντε τρόπους σύμφωνα με τους οποίους οι καταναλωτές μπορούν να είναι πιο προσεκτικοί και να μην πέσουν «θύματα» κατά τη διάρκεια των αγορών τους.
- Το πρώτο που πρέπει να κάνουν είναι μία έρευνα αγοράς. Πρώτα στην αρχική τιμή των προϊόντων αλλά και στην τιμή μετά την έκπτωση. Αν είναι δυνατόν, να ψάχνουν αυτό που τους ενδιαφέρει στο ίντερνετ με βάση το μοντέλο, προκειμένου να είναι σίγουροι ότι η τιμή που το βρήκαν είναι η πιο συμφέρουσα.
- Καλό είναι οι καταναλωτές να ιεραρχήσουν τις ανάγκες τους. Έτσι θα έχουν γνώση του τι χρειάζονται πραγματικά και δεν θα οδηγηθούν σε αλόγιστες δαπάνες.
- Σε περίπτωση που καταφύγουν σε πληρωμή/-ές με δόσεις, θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τους όρους και τις προϋποθέσεις της αγοράς τους.
- Θα πρέπει να προσέξουν πάνω στα προϊόντα να αναγράφεται και η αρχική τιμή, καθώς και η τιμή μετά την έκπτωση. Επίσης, προσοχή θα πρέπει να δείξουν και στο θέμα των αλλαγών, καθώς κάποια καταστήματα συχνά δεν δέχονται αλλαγές προϊόντων που διατίθενται με προσφορά.
- Τέλος, οι καταναλωτές πρέπει να ζητάνε πάντα το απόκομμα της απόδειξης των αγορών τους. Κι αυτό γιατί σε περίπτωση που αλλάξουν γνώμη ή το προϊόν που αγόρασαν είναι ελαττωματικό και θελήσουν την επιστροφή ή την αλλαγή του, η απόδειξη είναι απαραίτητη.
